Rüzgarların Gücü Adına
Bu STEM etkinliği, ilkokul ve ortaokul seviyesine uygun bir etkinliktir. Bu etkinlik sayesinde çocuklar daha sürdürülebilir, daha zararsız enerji kaynakları hakkında bilgi sahibi olabilirler. Nitekim rüzgâr türbini, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren sistemdir. Rüzgar enerjisi, dış kaynaklara bağımlı olmayan, çevreye hiç bir zararı bulunmayan, daha yüksek verim elde edebilme potansiyeline sahip, sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır. Rüzgar enerjisi, tıpkı bir su değirmeninden elektrik enerjisi üretmeye benzer.
Etkinliğin Amacı:
Çocukların ilgilerini doğaya yönlendirmek
Çocuklarda "Doğa" ve "Çevre" farkındalığının oluşmasına katkıda bulunmak
Çocukların doğadan elde edilen zararsız enerji kaynaklarına karşı olan duyarlılığını arttırmak
Çocukların daha temiz ve yüksek verim elde edilebilen enerji kaynakları hakkında bilinç sahibi olmalarını sağlamak
Çocukların farklı enerji kaynakları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak

Önce Hikaye
Tako'nun dedesinin bir iş sebebi ile Ankara'ya gitmesi gerekmiş. Tako ve Ruka da onunla gitmek istemişler. Ankara bu, ulu önderimiz ve ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün mezarı olan Anıtkabir de orada! Tako oraya gitmeyi öyle çok istiyormuş ki, dedesi onu kıramamış. Pek tabi Ruka'yı da evde yalnız bırakamazlarmış. Çünkü Ruka ne zaman evde yalnız kalsa mutlaka bir yerleri karıştırıyor, olmadık işler yapıyormuş.
Hazırlıklarını yapmışlar ve arabayla yola çıkmışlar. Ruka o kadar heyecanlıymış ki bir an olsun gözünü yoldan ayırmıyormuş. Yemek için hazırladıkları sandviçlerden yerken yolda gördüğü ve ona ilginç gelen her şeyi Tako'ya soruyormuş.
Ortam biraz sessizleşmiş. Tako Ruka'nın yorulduğunu düşünmüş ancak Ruka birden çığlık atmaya başlamış! Bu çığlık sebebiyle Tako'nun dedesi bile korkmuş.
Sonunda Ankara'ya varmışlar. Önce kalacakları yere yerleşmişler ve yemek yemek için bir restorana gitmişler. Dönüşte Tako dedesinden kırtasiyeye gitmeyi rica etmiş. Gerekli malzemeleri almışlar ve kaldıkları yere dönmüşler. Tako önlüğünü yanında getirmemiş ama yine de hazırlıklarını yapıp aktiviteye başlamışlar. Hadi biz de onlarla bu etkinliği yapalım!
Malzemeler
Etkinlik

I. Adım
Daha önce bir rüzgar gülü yaptınız mı? Hadi bir tane yapalım ama biraz farklı bir rüzgar gülü yapacağız. Kesme etkinliklerinde büyüklerinizden yardım alabilirsiniz.
İlk olarak elişi kağıdımızdan, dikkatli bir şekilde tam bir kare kesiyoruz. Bir cetvel ve kalem yardımıyla kağıdın bir köşesinden diğer bir köşesine çizgiler çekiyoruz. Her bir köşeden ortaya doğru olan çizgilerin yarısına birer çizgi çiziyoruz.

II. Adım
Bir makas ile yanda görüldüğü gibi, her köşesinden ortaya doğru, koyduğumuz çizgilere kadar kesiyoruz. Çizgilerin tam üzerinden kesmeye çalışırsanız rüzgar gülümüz daha düzgün bir şekilde döner.

III. Adım
Bu adıma biraz dikkat etmeniz gerekiyor. Aksi halde hata yaparsınız ve rüzgar gülünüz dönmez. Elimizdeki kağıda, tam yanda gösterildiği gibi "x" işaretlerinin olduğu yerlere küçük delikler açmamız lazım. Delikler çok küçük olmasın içinde pipet geçecek kadar bir delik olması lazım. Toplamda 5 delik açacağız. Kağıdı önce toplu iğne ile delip sonra biraz daha genişletebilirsiniz. Kağıdımızı işaret koyduğumuz köşelerden içeriye doğru kıvıracağız. Dikkat! Sadece kıvıracağız, katlamayacağız. Eğer katlarsak rüzgar gülümüz istediğimiz gibi dönmeyecektir.

IV. Adım
Bir pipet alıyoruz. Bu pipetin kıvrılabilen köşesinin olmaması gerekiyor. Eğer kıvrılan köşesi varsa o kısmı direk kesebilirsiniz. Yaklaşık 10-15cm uzunluğunda bir parça bize yeter. Pipetin bir ucuna hamur yapıştırıcı koyarak ucunu tamamen kaplayın. Pipeti, deldiğimiz köşelerden kıvırdığımız rüzgar gülünün ortasındaki delikten şekildeki gibi geçirerek, rüzgar gülünün ön yüzünde pipet kalmayacak şekilde, rüzgar gülünü de yapıştırıp sabitliyoruz.

Hamur yapıştırıcıyı dilerseniz rüzgar gülünün arkasında da kullanabilirsiniz. Bu şekilde pipet ile rüzgar gülü birbirine sabitleniyor. Bu bizim istediğimiz bir durum. Rüzgar gülü dönerken pipeti de döndürecek. Bu şekilde bir kareket elde etmemiz gerekiyor. Neden olduğunu sonraki adımlarda anlayacaksınız.

V. Adım
Şimdiki adımımızda ise, kalan iki pipetimizi alıyoruz. Uçlarına birer ataç koyup bantlıyoruz. Bu iki pipeti V şeklinde birbirine dilerseniz hamur yapıştırıcı ile, dilerseniz de bant ile birbirine sabitliyoruz. V şeklinde olmaları gerekiyor unutmayın.

VI. Adım
Rüzgar gülünün pipetini, ucuna ataç yapıştırdığımız pipetlerin içinden geçirin. Eğer ataçları düzgün sabitleyebildiyseniz rüzgar ne kadar güçlü eserse essin, rüzgar gülü yerinde sabit kalıp rüzgarın şiddetine göre dönecek ve sarsılmayacaktır.

VII. Adım
İki veya üç pipet uzunluğunda bir iplik kesin. Bir ucuna da, hamur yapıştırıcıdan çok büyük olmayan bir top yapıp yerleştirin. İpin hamur yapıştırıcı olmayan ucunu, rüzgar gülünün sapı olan pipete bant ile yapıştırın. Birkaç tur pipete dolayıp ucunu da aşağı sarkıtın. İşte bitti!

Neler Oluyor?
Sonunda bitirebildik. V şeklini verdiğimiz pipetlerden rüzgar gülüne üfleyin. Rüzgar gülü dönecek, ip de pipete dolanacaktır. Bu şekilde rüzgar gücünü bir enerjiye dönüştürmüş oluyoruz. Nefesiniz rüzgar işlevi görür ve rüzgar gülünü döndürür. Sağlanan bu enerji, hamur yapışturucu ile yapmış olduğunuz minik yükü kaldırmaya yeterlidir. Aslında daha çok ağır olmayan şeyleri de, bir silgiyi, bir açacağı ve hatta bir kalemi bile kaldıracaktır.
Dikkat!
Bu etkinliğin öncesinde çocuklarla evlerimizde kullandığımız enerji kaynakları ile ilgili bir konuşma yapılabilir. Enerjinin nasıl üretildiği hakkında öğrencilere bildikleri sorulur ve anlattırılır.
Öğrencilere rüzgar çiftliğinin ne olduğu sorulur ve rüzgardan enerji üretilen bu yapılara rüzgar çiftlikleri adı verildiği açıklanır.
Öğrencilerle birlikte yapılan bu rüzgar gülleri ile değişik materyallerin (defter, daha büyük silgiler, kalemlik vb.) kaldırılması denenebilir. Kaldırılan veya kaldırılamayan materyallerin neler olduğu ve bu olayların nasıl meydana geldiği (veya gelmediği) ile ilgili fikirlerini açıklamaları istenebilir.
Değerlendirme Soruları
Evimizde hangi enerji kaynaklarını kullanıyoruz?
Okulumuzda hangi enerji kaynaklarını kullanıyoruz?
Evimizde ve okulumuzda enerji kaynaklarının israf olmaması için ne gibi sorumluluklarımız olabilir?
Siz bir enerji üretmek isteseydiniz, kaynağını nereden alırdınız?
Hayatımızda hangi eşyalar elektrikle çalışıyor?
Elektriğin olmadığı bir dünya sizce nasıl olurdu?
Daha önce hiç rüzgarlı bir yere gittin mi?
Dışarıda rüzgar olduğunda ne gibi değişiklikler oluyor?
Bilimsel Kavramlar
Bu etkinlik ile alakalı olan bilimsel kavramlar; Yenilenebilir Enerji, Rüzgar Enerjisi, Su Enerjisi, Rüzgar Türbini. Kavramlar hakkında kendi araştırmanızı yaparak ilginç bilgilere ulaşabilirsiniz!