Uyuyan Tohum

Bu STEM etkinliği, okul öncesi ve ilkokul seviyesine uygun bir etkinliktir. Günümüzde pek çok çocuk toprak - bitki ilişkisini yanlış veya farklı yorumlamaktadır. Bu bağlamda çocukların bu konu hakkındaki farkındalıklarının artması, etkinliğin temel amacıdır. Etkinlik öncesinde aşağıdaki hikaye çocuklarla okunmalı ve etkinlik için dikkat çekilmelidir. Sonrasında "Sizce Tako ile Ruka ne yapacaklar?" şeklinde bir soru ile çocukların fikirleri alınmalı ve etkinliğe sonra başlanmalıdır.

Etkinliğin Amacı:

yaprak Çocukların ilgilerini doğaya yönlendirmek

Yaprak Çocuklarda "Doğa" ve "Çevre" farkındalığının oluşmasına katkıda bulunmak

Yaprak Çocukların çevrelerindeki canlı ve cansız varlıklara karşı duyarlılığını arttırmak

yaprak Çocukların bitki ve bitki gelişimi hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak

yaprak Canlı bir varlığın yaşama hakkını savunma, varlığı koruma içgüdüsünü çocuklara aşılamak

Önce Hikaye

Mevsimlerden ilkbaharmış. Rengarenk çiçekler, yemyeşil ağaçlar her yeri süslüyormuş. Hava masmaviymiş. Serin serin esen rüzgar, güneşin altında kitap okuyan Tako'yu ve çimenlerdeki kelebekleri izleyen Ruka'yı serinletiyormuş. Tako'nun okuduğu kitap bitkiler hakkındaymış. Dünyada çeşit çeşit bitki var, bazı bitkilerin de meyveleri var. O kadar değişik ve renkli meyve varmış ki, Tako şaşkınmış. Bir an önce kitabını bitirmek istiyormuş. Hatta belki Obu'dan bazı bitkilerin tohumlarını isteyebileceğini düşünmüş.

Tako kitabını hayran hayran okurken Ruka dayanamamış ve Tako'nun yanına gelmiş. Tako kitabı açmış ve Ruka'ya göstermiş.

Bak Ruka, ne kadar çeşitli bitkiler ve meyveler var.

Evet farkettim. Bahçeye çıktığımızdan beri kitabına daldın. Benimle hiç ilgilenmedin!

Hemen kızma canım arkadaşım. Bütün günümü oyun oynayarak geçiremem. Kitap okumam lazım, dinlenmem lazım, bunların hepsi bir günde yapılması gereken şeyler. Hem okuduğum kitap çok güzel. Baksana şu meyvelere. İnsanın canı istiyor!

Evet bu dünyada çok güzel meyveler var. Çok istediysen gidip bir manavdan alalım Tako. Nasılsa manavlarınızda her meyve yetişiyor!

Yetişiyor mu dedin? Manavda mı? Ruka manavda bitki yetişmiyor ki?

Nasıl yani? O meyveler ve sebzeler manavda yetişmiyorsa nereden buluyorlar o kadar meyveyi?

Hahahaha! Benim şaşkın arkadaşım. Bitkiler manavlarda değil, toprakta yetişir. İnsanlar tarla dediğimiz toprağa tohum ekerler, uyuyan tohumlar uyanır ve bitkilere dönüşür. Bazılarının meyveleri olur, bazıları da sebzeye dönüşür. Manav da gidip o sebze ve meyveleri alır, getirip dükkanında satar!

İnanamıyorum. Ben bunca zaman o bitkilerin manavlarda yetiştiğini sanıyordum!

Bazı şeyleri yanlış biliyor olabiliriz Ruka. Hem sen buraların yabancısısın. Bilmemek değil, öğrenmemek kötüdür. Hadi kalk seninle bir deney yapalım. Sen de anlayacaksın! Obu'dan birkaç meyve tohumu isteyelim önce. Hadi kalk kalk...

Tako kitabını almış, Ruka ile birlikte hemen Obu'yu bulmuşlar ve ondan birkaç tane tohum istemişler. Tako odasına gidip deney önlüğünü giymiş. Kalan malzemeleri de toplamışlar ve deneye başlamışlar. Hadi biz de onlarla aynı deneyi yapalım. Olur mu?

Malzemeler

Pet Bardak Bitki Tohumları Toprak Kağıt Havlu

Etkinlik

I. Adım

Tohumlar çocuklara dağıtılır ve incelemeleri istenir. Ardından kağıt havludan birkaç parça koparıp buruşturalım ve top top yapalım. Şimdi bu kağıt havluları yavaş yavaş nemlendirmemiz lazım. Üzerine su dökmeden, ellerimizi ıslatarak kağıt toplarımızı ıslatalım ve cam veya plastik şeffaf bir bardağa, hazırladığımız topları yerleştirelim.

II. Adım

İkinci adımda, tohumları yavaşça, bardak ile ıslattığımız peçete arasına, bardağın dışından görünecek ve çok kolaylıkla hareket etmeyecek şekilde yerleştiriyoruz. Böylece tohum yerde sabit kalarak hem güneş ışığı alacak hem de filizlenmesi için su ihtiyacını giderecek. Günde 1 kere kağıt havluyu nemlendirecek kadar ıslatmamız gerekiyor. Sakın fazla su dökmeyin, bardağın dibinde su olmaması gerekli.

III. Adım

Bir kaç gün sonra tohumlarımızdan yapraklar ve köklerin çıktığını göreceksiniz. Harika değil mi? Eğer kökleri göremediyseniz ve tohumunuzun rengi değişmeye başladıysa tohumunuz yeşermeyecek demektir. Tohum her daim yeşil olarak görünmelidir. Eğer kararma varsa ölmüş olabilir.Yaprakları görüyorsanız doğru yoldasınız!

IV. Adım

Tebrikler. Hepimizin bebek bitkileri var artık. Onların isimleri aslında fide. Şimdi bu fideleri toprakla buluşturma zamanı. Eski bir yoğurt kabının veya eski bir bardağın içine kırmızı toprak koyun. Çok bastırmayın, toprak biraz havalanmış olmalı. Fidelerimizi kırmadan ve köklerini koparmadan toprağa ekin. Kökleri aşağıda olmalı unutmayın. Düzenli olarak sulamaya devam ederseniz bitkiniz kocaman olacak!

Neler Oluyor?

Fasülye, nohut veya mısır aslında uyuyan birer tohumdur. Uygun miktarda güneş ışığı ve su sağlarsanız, fide denilen yavru bitkilere dönüşmeye başlarlar. Beyaz ipliksi köklerini toprağa doğru uzatır, besin alır, yapraklarını da daha fazla güneş alacak şekilde yukarıya doğru uzatır. Eğer fideleri toprağa diker ve bakımlarına devam ederseniz kocaman bitkilere dönüşürler.

Dikkat!

Bu etkinlik ortalama 2 haftada tamamlanır. Dileyen öğrencilere fideler verilebileceği gibi okul etrafına küçük bir bahçe tarla yaparken kullanılabilir.

Büyüyen bitkilerden yeni tohumlar elde edilerek farklı etkinliklerde kullanılabilir.

Öğrencilerin ekilecek olan tohumları incelemesi önemlidir. Bitkilerin aslında ekilebilecek sayıdan çok daha fazla tohumlar ürettikleri, bizim de bu fazla tohumların bazılarıyla beslendiğimiz ifade edilmelidir.

Her tohumun yenmediği, bazı tohumların sadece ekileceği bilgisi verilmelidir.

Biber ve Tohumları

Değerlendirme Soruları

yaprak Hangi tohumları ektik?

Yaprak Tohumlar arasında ne gibi benzerlik ve farklılıklar vardı?

Yaprak Tohumun çimlenme sürecinin öncesinde ve sonrasında neler oldu?

yaprak Çimlenmesi için neler yaptık?

yaprak Hangileri çimlendi?

yaprak Çimlenmeyen hangisiydi?

Yaprak Çimlenen tohumlardan hangisi en çabuk filizlendi?

Yaprak Tohumlar çimlenirken neler hissettin?

yaprak Daha önce bitki yetiştirdiniz mi?

yaprak Bitki yetiştirirken nelere dikkat etmeliyiz?

yaprak Sence bitkilerin yaşam hakkı var mı?

yaprak Sence ışığın bitkiler için önemi nedir?

yaprak Sence her tür ışık bitkilere aynı faydayı sağlar mı?

Etkinlik Dosyası

Bilimsel Kavramlar

Bu etkinlik ile alakalı olan bilimsel kavramlar; Tohum, Kök, Yaprak, Fotosentez ve Fide. Kavramlar hakkında kendi araştırmanızı yaparak ilginç bilgilere ulaşabilirsiniz!